Hoe de Groene Draak van Mechelen ondergronds ging als het ‘Gat van Mechelen’

Terwijl de Europese mahjongwereld dacht dat het afgelopen was met de Groene Draak van Mechelen, ging dat toernooi ondergronds verder. Telkenjare kwamen acht mahjongvrienden bij elkaar om te spelen om het ‘Gat van Mechelen’. Afgelopen weekend was het opnieuw zo ver. Een mahjongverhaal met een verrassende wending.

“Ook in België wordt mahjong gespeeld”, mailde ik enthousiast aan mijn broer Jelte. Jan en Linda Thomassetti uit Kortenberg, een dorpje in Vlaams-Brabant, hadden zich zojuist ingeschreven voor het Hongkong Mahjong Millennium Toernooi in Nijmegen, dat mijn mahjongvriend Sjef Strik en ik aan het organiseren waren. Een paar weken later, op een koude herfstdag in 1999, ontmoette ik hen. Ze stonden verkleumd te wachten voor het café in Nijmegen waar Sjef en ik een middagje instructie gaven in Hongkongmahjong, dat toen nog nergens in Nederland werd gespeeld. Ik kon het niet over m’n hart verkrijgen ze na afloop meteen de tweehonderd kilometer in het donker terug te laten rijden naar hun dorpje in de buurt van universiteitsstad Leuven. Zo kwamen ze voor de eerste keer bij ons over de vloer voor een glaasje en een babbeltje.

Jan en Linda waren lieve mensen, erg verliefd op elkaar en ook op het mahjongspel. We kwamen naderhand geregeld bij hen thuis om te spelen en zij maakten ritjes naar ons. Ze schreven zich elk jaar in voor ons Hongkongmahjongtoernooi, maar ook voor andere toernooien in Nederland, waar het klassiek-Nederlandse spel werd gespeeld. Zo reisden ze naar Rotterdam voor het ENMV-toernooi, naar Amsterdam voor het Kongrovers Toernooi en naar Hilversum voor het Witte Draak Toernooi.

In 2002 trokken ze de stoute schoenen aan en organiseerden ze zelf een toernooi, in Mechelen. Met ‘Nederlandse regels’, want die waren het populairst. Vanaf het begin was het toernooi in Mechelen een doorslaand succes. Nederlanders gaan graag naar Vlaanderen, en voor de mahjongende Nederlanders was het een bijzondere gebeurtenis voor het eerst over de grens te kunnen spelen. De toernooien vonden plaats in Brouwerij ’t Anker, waar het befaamde Carolus-bier wordt gebrouwen. Tussen twee rondes door – en ook tijdens het spel, als je dat graag wilde – kon je een bier bestellen en na afloop op dezelfde plek heerlijk eten.

De zaal van het Anker was wel wat klein, maar Jan timmerde persoonlijk piepkleine opzetbladen waar mahjong op gespeeld kon worden, zodat er toch 48 spelers konden meedoen. Elk jaar als de inschrijving werd opengesteld, was het toernooi binnen de kortste keren volgeboekt, met vrijwel uitsluitend Hollandse en een handjevol Belgische deelnemers. Maarten Strik won de eerste ‘Groene Draak van Mechelen’. Een jaar later, in 2003, won Désirée Heemskerk. In 2004 was Greet Kamper de sterkste en in 2005 won Dicky Rep het vierde toernooi.

Dat was het laatste zorgeloze jaar van de Groene Draak. Een maand later vond in Nijmegen het eerste Europees kampioenschap plaats, dat een groot succes werd, de doorbraak betekende van het ‘nieuwe mahjong’ en uiteindelijk tot de ondergang van de Groene Draak zou leiden.

Het ene na het andere toernooi schakelde over op het nieuwe mahjong, dat later zou bekendstaan als MCR: Mahjong Competitie Regels. Ook de Groene Draak van Mechelen omarmde het. Jan en Linda hadden immers zelf met heel veel plezier meegedaan aan het Europees kampioenschap.

Het succes van het Groene Draak toernooi in de nieuwe stijl was desastreus. Er kwamen deelnemers uit heel Europa, van Denemarken tot Hongarije, maar ook van het verre Franse eiland Réunion. De kleine zaal van ’t Anker was niet groot genoeg om alle spelers te herbergen. De spelers moesten verdeeld worden over twee ruimtes. Jan was oppasser in de zaal beneden, Linda in de zaal boven. En de sfeer was opeens niet zo gezellig meer. Foute meldingen, waar tot nu toe niemand zich iets van had aangetrokken, werden opeens bestraft met een dode hand of een boete. Dit willen wij nooit meer, zeiden Jan en Linda ’s avonds tegen elkaar. (Het toernooi werd gewonnen door András Boda uit Hongarije.)

In 2006 namen ze een sabbatsjaar, pas het jaar daarop zetten ze opnieuw het Groene Draak Toernooi op de agenda. Nederlandse en Vlaamse inschrijvers kregen de voorrang bij inschrijving, er werden maar een paar spelers uit andere landen toegelaten. Opnieuw stroomden de Hollanders toe. 52 spelers werden in de zaal van ’t Anker geperst, waar Ton Rijnders met de eerste prijs ging strijken. Het was een geslaagd toernooi, maar het was voor de Thomassetti’s toch niet meer als voorheen. We stoppen met toernooien, lieten ze weten.

Hier, bij het einde van de Groene Draak, begint het verhaal over het Gat van Mechelen. “Het toernooi mag niet ophouden”, schreef ik mijn Vlaamse vrinden. Ik stelde voor het nu ontstane gat te vullen met een klein privétoernooi, alleen voor vrienden. Zo leefde de Groene Draak ondergronds voort als het ‘Gat van Mechelen’, zonder dat iemand het wist, met acht deelnemers: Jan, Linda, hun Haagse mahjongvrienden Maurice en Marjan, Jelte en Ria uit Hilversum en met Dicky en mij. Beurtelings georganiseerd door elk stel, en wie het organiseerde, mocht de spelregels kiezen. Zo speelden we MCR, klassiek-Nederlands en riichi.

Het waren gedenkwaardige toernooien, met spannend maar vooral gezellig mahjong, met heerlijk Belgisch bier en een etentje na afloop. We dwaalden door nachtelijk Mechelen en namen ’s morgens een garnalenkroket voor we weer op huis aan gingen. De uitslagen werden na afloop in de prullenmand gegooid, de namen van de winnaars zijn met moeite te achterhalen. Jan en Linda verschillen met ons van mening hoe vaak precies om het Gat is gespeeld.

Afgelopen weekend was het weer zover: het zevende (volgens Jan het negende) Gat van Mechelen. Er stond riichi op het menu. Het was weer spannend en gezellig als vanouds. Na afloop hebben we een bijzondere mededeling, beloofden Jan en Linda. En toen de prijzen waren uitgedeeld (Dicky won het Gat, net zoals – dat wist iedereen nog wel – op het eerste toernooi) kwam het hoge woord eruit: mahjong was voor hen niet zo belangrijk meer, ze speelden het eigenlijk nooit meer, alleen nog tegen ons. Het negende (of zevende) Gat was het laatste geweest. Met duizendmaal excuses, het was gedaan. Maar ze wilden wel eeuwig vrienden blijven en nodigden ons alvast uit voor een gezellig weekendje in ‘B&B Jan en Linda’. Dan konden we elkaar pas goed leren kennen.

Dat was een schrik. Ook al wordt nog steeds mahjong gespeeld in België – in het naburige Temse heeft de familie Van Damme het initiatief van het Kampioenschap van België overgenomen – zonder Jan en Linda, zonder die reisjes naar Mechelen, zal het toch niet meer hetzelfde zijn.

Jullie zitten in ons hart, zo verzekerden ze ons tijdens het altijd weer gezellige diner na afloop. We keken nog wat bleekjes, maar we knikten. Het hart is een mooie plek, bijna net zo mooi als de mahjongtafel. Maar voor al die Groene Draken, en voor al die Gaten van Mechelen, Jan en Linda – heel erg bedankt.